Biện pháp bảo vệ quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Ưu và nhược điểm.
Cơ sở pháp lý
Điều 164, Điều 166 đến Điều 170 Bộ luật Dân sự 2015
Các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản
a) Một: biện pháp tự bảo vệ
Khoản 1 điều 164 quy định về quyền tự bảo vệ của chủ sở hữu. Chủ thể có quyền khác với tài sản còn găn liền với ngăn cản bất kì người nào có hành vi xâm phạm quyền sở hữu. Chủ sở hữu còn có quyền truy tìm, đòi lại tài sản bị người khác chiếm hữu, sử dụng, định đoạt không có căn cứ pháp luật.
Ưu điềm: nhanh chóng, tránh vụ việc nghiêm trọng hơn, giảm thiểu tranh chấp tại Tòa.
Nhược điểm: không có tính quyền lực nhà nước, có thể nảy sinh ra sự thiệt hại do các bên có thể dùng sức mạnh của mình để áp đặt, ép buộc bên kia theo yêu cầu của mình.
b) Hai: Sử dụng quyền lực nhà nước
Bên cạnh biện pháp tự bảo vệ còn có biện pháp khác:
- Kiện đòi lại tài sản (kiện vật quyền) quy định tại Điều 166, 167, 168
- Là việc chủ sở hữu, người chiếm hữu hợp pháp yêu cầu tòa án buộc người có hành vi chiếm hữu bất hợp pháp phải trả lại tài sản cho mình.
- Những yêu cầu chung trong việc đòi lại tài sản:
- Đối với nguyên đơn: phải là chủ sở hữu của tài sản và chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản đó. Nếu là người có quyền khác đối với tài sản thì phải có căn cứ xác lập quyền.
- Về tài sản: đã rời khỏi chủ sở hữu, người có quyền khác đối với tài sản ngoài ý chí của những người này (đánh rơi, bỏ quên..,) thì có quyền đòi lại.
- Với bị đơn: phải trả lại tài sản cho chủ sở hữu, cho người chiếm hữu hợp pháp.
- Nếu bị đơn là người chiếm hữu không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình mà tài sản là động sản không cần đăng kí cũng như thông qua giao dịch không đền bù và theo ý chí của người chiếm hữu có pháp luật thì chủ sở hữu không được đòi lại ở người đang thực tế chiếm hữu.
- Kiện yêu cầu chấm dứt hành vi cản trở trái phép luật đối với việc thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản. (Điều 169).
Phương thức nhằm đảm bảo để chủ sở hữu hoặc người chiếm hữu hợp pháp được sử dụng và khai thác công dụng của tài sản một cách bình thường.
- Kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại (kiện trái quyền) (điều 170)
Áp dụng trong các trương hợp:
- Người chiếm hữu hợp pháp bán tài sản cho người thứ 3 ngay tình thì chủ sở hữu yêu cầu chủ sở hữu yêu cầu người chiếm hữu hợp háp phải bồi thường giá trị tài sản.
- Người chiếm hữu hợp pháp hoặc bất hợp pháp đã bán cho người khác hoặc là tài sản đã bị tiêu hủy… thì phải bồi thường hết giá trị của tài sản.
Ưu điểm: có tính quyền lực nhà nước nên sẽ được đảm bảo hơn
Nhược điểm: mất thời gian với tiền và khó có thể bình thường lại các mối quan hệ sau này