Trên thực tế, khi giao kết hợp đồng các bên phải có nghĩa vụ thực hiện đúng các cam kết ghi trong hợp đồng. Tuy nhiên, có một số ngoại lệ được miễn trách nhiệm thực hiện hợp đồng. Trong đó có trường hợp sự kiện bất khả kháng.
Vậy sự kiện bất khả kháng là gì ? Điều kiện được áp dụng sự kiện bất khả kháng?
1. Khái niệm sự kiện bất khả kháng
Sự kiện bất khả kháng là một sự kiện khách quan, không thể đoán trước được, không thể khắc phục được. Sự kiện bất khả kháng làm cho không thực hiện được hợp đồng, sự kiện này khác với các sự kiện làm cho hợp đồng khó thực hiện hoặc tăng thêm chi phí thực hiện hợp đồng.
2. Miễn trách nhiệm khi có sự kiện bất khả kháng
Công ước Viên quy định: “ Mỗi bên không phải chịu trách nhiệm về việc không thực hiện bất kỳ một nghĩa vụ nào đó của họ nếu học chứng minh được rằng việc không thực hiện đó là do một trở ngại nằm ngoài sự kiểm soát của họ và người ta không thể chờ đợi một cách hợp lý rằng họ phải tính toán trở ngại đó vào lúc ký kết hợp đồng hoặc là tránh được hay khắc phục được các hậu quả của nó” ( Điều 79, khoản 1).
Theo UNIDROIT ( 2004): “ Bên có nghĩa vụ được miễn trách nhiệm đối với những hậu quả của việc không thực hiện nghĩa vụ, với điều kiện chứng minh được rằng việc không thực thực hiện nghĩa vụ là do một trở ngại vượt quá tầm kiểm soát của bên đó mà xét một cách hợp lý thì bên đó không thể đoán trước được vào thời điểm giao kết hợp đồng, không thể đề phòng hoặc khắc phục trở ngại đó hay hậu quả của trở ngại đó” ( Điều 7.1.7)
3. Các hình thức của sự kiện bất khả kháng
– – Đình công hoặc bế xưởng để chống đình công hoặc các yêu sách khác của công đoàn.
– – Bạo loạn, xâm lược, chiến tranh, đe dọa hoặc chuẩn bị chiến tranh
– – Hỏa hoạn, cháy nổ, bão lụt, động đất hoặc thiên tai
– – Không thể sử dụng được các phương tiện giao thông vận tải cả cộng đồng lẫn tư nhân
– – Do quyết định hoặc hành vi hành chính của chính quyền.
4. Điều kiện áp dụng điều khoản bất khả kháng
– – Thông báo kịp thời cho phía đối tác về sự kiện bất khả kháng và thiệt hại xảy ra
– – Chứng cứ về sự kiện bất khả kháng và thời hạn xuất trình
– – Chế tài thông báo chậm
– – Hạn chế thiệt hại do bất khả kháng
5. Hậu quả của bất khả kháng
– – Không đòi tiền phạt, tiền lãi, tiền bồi thường
– – Tạm đình chỉ thực hiện hợp đồng
– – Thương lượng về tổn thất
– – Đơn phương chấm dứt hợp đồng
– – Hủy bỏ hợp đồng
– – Đàm phán về sự tồn tại của hợp đồng.